Veel mensen denken dat Long Covid een volledig nieuwe aandoening is, iets dat pas sinds de coronapandemie bestaat. Maar wie beter kijkt, ziet dat er al langer ziektebeelden voorkomen die hier sterk op lijken. In de medische wereld heet dat PAIS: Post Acuut Infectieus Syndroom.
Dit is een verzamelnaam voor langdurige klachten die ontstaan na een infectieziekte. Denk aan Q-koorts, ME/CVS en de ziekte van Lyme. Ook daarbij raken mensen ernstig uit balans en blijven ze klachten houden, lang nadat de oorspronkelijke infectie is verdwenen.
Wat ik in mijn praktijk zie, is dat de overeenkomsten niet alleen medisch zijn, maar ook in de manier waarop mensen vastlopen in herstel: onbegrip, tegenstrijdige adviezen en symptoombestrijding zonder duurzame oplossing komen steeds terug.
PAIS staat voor Post Acuut Infectieus Syndroom. Het is een parapluterm voor meerdere ziektebeelden die ontstaan nadat je een infectie hebt doorgemaakt. Soms verschijnen de klachten direct na de ziekte, soms pas weken, maanden of zelfs jaren later.
Bekende voorbeelden van PAIS zijn:
Post-Covid (Long Covid)
ME/CVS (myalgische encefalomyelitis/chronisch vermoeidheidssyndroom)
Q-koorts-vermoeidheidssyndroom
Post-treatment Lyme disease syndrome
Hoewel de oorspronkelijke infecties verschillen (van SARS-CoV-2 tot Borrelia of Coxiella burnetii), lijken de klachten opvallend veel op elkaar. Er is vaak sprake van:
een chronische ontstekingsreactie
ontregeling van het immuunsysteem
mogelijke schade aan organen of zenuwstelsel
grote impact op het dagelijks functioneren
De Patiëntenalliantie PAIS is opgericht om deze groepen te verenigen. Organisaties zoals PostCovid NL, MECVS Nederland, de Lymevereniging en Q-uestion werken samen voor meer erkenning, betere diagnostiek, betere zorg en meer onderzoek.
De klachten bij PAIS – en dus ook bij Long Covid – verschillen per persoon, maar er is een duidelijke rode draad. Veel voorkomende symptomen zijn:
Post-exertionele malaise (PEM): een verergering van klachten na inspanning, soms pas uren of dagen later
Ernstige vermoeidheid die niet verdwijnt met rust
Cognitieve problemen zoals concentratie- en geheugenproblemen (brain fog)
Griepachtige klachten zoals spierpijn, hoofdpijn en rillingen
Slaapstoornissen
Kortademigheid en ademhalingsproblemen
Overprikkeling door geluid, licht of sociale situaties
Pijn in spieren en gewrichten
Deze klachten kunnen grillig verlopen: goede dagen wisselen zich af met terugval. Voor veel mensen betekent het dat werken, sporten of sociale activiteiten niet meer vanzelfsprekend zijn.
Er bestaat helaas nog geen standaardbehandeling die PAIS of Long Covid volledig kan genezen. In de reguliere zorg ligt de focus vaak op symptoombestrijding en het leren omgaan met beperkingen.
Toch is herstel mogelijk, mits er gekeken wordt naar het geheel. Uit onderzoek naar andere post-infectieuze aandoeningen weten we dat:
Herstel holistisch benaderd moet worden: fysiek, mentaal, emotioneel én sociaal
Het zenuwstelsel een sleutelrol speelt bij het verbeteren van belastbaarheid en energieniveau
Persoonlijke afstemming cruciaal is: geen vast protocol, maar maatwerk dat meebeweegt met de persoon
In mijn hersteltraject Je leven terug na Long Covid werk ik precies op die manier:
We starten met een intensieve funderingsfase, waarin we helder krijgen waar je nu staat, wat je klachten in stand houdt en welke stappen jouw herstel activeren.
We maken een persoonlijk herstelplan dat haalbaar is in jouw dagelijks leven.
Je krijgt langdurige, persoonlijke begeleiding om te voorkomen dat je weer terugvalt in oude patronen.
Pacing is een techniek die je zelf in kunt zetten bij de gevolgen van long…